Zand erover en de tijdbom tikt niet meer

AMSTERDAM
De Volgermeerpolder, even ten noorden van Amsterdam bij Broek in Waterland, oogt
als een fraai natuurgebied. In werkelijkheid herbergt de polder de grootste
gifbelt van Nederland. Woensdag, na meer dan twintig jaar studie, werd begonnen
met de sanering: vrijwel de complete begroeiing, waaronder een paar duizend
populieren en wilgen, gaat tegen de vlakte.
Na het rigoureuze kapwerk wordt een deel van de grond weggeschraapt en vervangen
door een laag isolerende aarde van anderhalve meter. Hoeveel zand, vermengd met
waterremmende klei, naar de Volgermeerpolder zal moeten worden vervoerd, maakt
een eenvoudige vergelijking duidelijk. De polder beslaat 104 hectare, evenveel
als 150 voetbalvelden of het complete centrum van Amsterdam binnen de
grachtengordel. En die oppervlakte moet met anderhalve meter worden verhoogd.
Pikant is de herkomst van het zand: de gemeente Amsterdam, die het voormalige
veengebied sinds de jaren twintig van de vorige eeuw benutte voor het dumpen van
huisvuil. In de hoofdstad komt de komende jaren vanuit grote diepte veel zand
naar boven voor de aanleg van de Noord-Zuidlijn. Ook de bouwers van de Zuidas
(een al even omvangrijk project als de nieuwe metro) kunnen de vrijkomende aarde
kwijt aan Broek in Waterland. Over vijf jaar moet de polder zijn afgedekt en zal
er een zogenoemd nat natuurgebied ontstaan met fraaie flora en fauna (lepelaar,
zwarte stern).
De gekozen saneringsmethode van 100 miljoen euro is een verrassende oplossing
vergeleken met de opwinding die begin jaren tachtig ontstond nadat grote
hoeveelheden chemisch afval waren gevonden. Hoge concentraties van dioxines en
chloorbenzenen, voornamelijk afkomstig van het inmiddels verdwenen bedrijf
Philips Duphar, hadden de hoofdstedelijke vuilnisbelt veranderd in een
'chemische tijdbom'.
Onder druk van de milieubeweging en omwonenden besliste de Raad van State dat de
polder dicht moest. In februari 1981 werd de vuilstortplaats definitief gesloten
en begonnen de eerste studies. Afgraven en totaal isoleren met damwanden, heette
het lange tijd. Inmiddels zijn er nieuwe ideeën en concepten ontwikkeld.
Verontreinigde grond mag blijven liggen en biologische afbraak doet een deel van
de schoonmaak. Wel worden er peilbuizen geïnstalleerd voor het controleren van
mogelijk vervuild grondwater.
En de omwonenden? Die klagen nu al over de komende colonnes met zandauto's en
vinden de huidige Volgermeer eigenlijk wel mooi en rustig.

Bron: NRC-Handelsblad