Volgermeerpolder wordt schoon, wie gelooft het?

AMSTERDAM - Eerst zien, dan geloven. Omwonenden van de zwaarvervuilde
Volgermeerpolder kúnnen nauwelijks anders. Dat mooie tentje waar milieuwethouder
Saskia Bruines zaterdag de aftrap gaf voor de sanering van de gifbelt, dat stond
er precies tien jaar geleden óók. Toen was het een gedeputeerde die van een
mijlpaal sprak - en gebeurde er vervolgens niets.
Die omwonenden, ze komen uit Broek en Waterland en stadsdeel Noord, hebben wel
méér vertrouwen in de sanering dan een tijdje geleden, stelt Goof Buijs, lid van
het burgercomité. Ook hij mocht het feestelijke startsein bijwonen en deed dat
met een 'raar gevoel'. ''Wat valt er nou te vieren? Er ligt gif dat er tot in de
oneindigheid zal blijven.''
Links en rechts van de asfaltweg, de enige route waarover het gebied van honderd
hectare mag worden betreden, zijn restanten zichtbaar van verroeste vaten,
autobanden en onduidelijk ijzer. Wilgen, elzen, ze tieren welig, net als de
braamstruiken met hun overvloedige oogst. Je kunt het er niet aan afzien dat
consumptie af te raden is.
Twintig jaar heeft het geduurd voordat de Volgermeerpolder werd aangepakt. Wat
er precies ligt, niemand die het weet. 'Alles' komt nog het meest in de buurt.
Restanten van het beruchte Agent Orange bijvoorbeeld, dat in de Vietnamoorlog
werd gebruikt om bomen te ontbladeren. En gif dat Philips Duphar in de jaren
zestig dumpte toen het officieel niet illegaal was omdat er geen wetgeving
bestond.
Vandaag gaan de bulldozers en andere reusachtige machines beginnen met de
'proefsanering'. Hun bedieners zitten in luchtdichte cabines die via een
filterinstallatie van betrouwbare zuurstof worden voorzien. Laagje voor laagje
zal een mengsel van zand en water in de watergangen worden gespoten om het
giftige slib tot zinken te brengen - en eronder te hóuden. De proefperiode, tot
half november, zal worden benut om de beste methode daarvoor uit te testen. Op
het land verdwijnt alle begroeiing om plaats te maken voor een ondoordringbare
kleilaag en schone grond.
Dat afdekken van het gif, in plaats van inpakken, is wat de methode nieuw maakt.
Er komen geen damwanden aan te pas, geen hoge hekken. Ook dat is één van de
plannen geweest: dek het gif af met nog meer vervuilde grond en zorg dat geen
mens de polder nog in kan. Die damwand is nu vervangen door peilbuizen, waarmee
het gebied zal worden gecontroleerd - liefst tot in de eeuwigheid - of er geen
gif in het grondwater sijpelt. Als dat wel zo is, kan het snel worden
onderschept.
Hoe het gebied er na de operatie, die vijf jaar duurt en bijna 220 miljoen
gulden kost, uit komt te zien, is nog niet precies duidelijk. Heel anders dan
nu, in elk geval. Gehoopt wordt op een, zeldzaam, hoogveenlandschap. Dat moet
daar kunnen ontstaan omdat het gebied iets hoger en dus droger ligt en vanuit de
aangrenzende Burkmeerpolder (nu nog polder, straks weer een echt meer) zal
worden bemalen. Om het veen te laten ontstaan, wordt een stelsel van dijkjes
aangelegd die een dun laagje water vasthouden. Dat landschap zal steeds meer
begroeid raken. Op de dijkjes zullen schapen grazen; de mens wordt er slechts op
de fiets of te voet geduld. Ook daar blijft het burgercomité alert op: ''Het
moet hier niet een soort Twiske worden.''

Bron: Trouw
Auteur: TRUSKA BAST