Volgermeerpolder peperduur gifmonument

AMSTERDAM - De schoonmaakbeurt van de Volgermeerpolder, vooral van de
benzeenvervuiling die Duphar er in de jaren zestig achterliet, kost 220 miljoen
gulden, vijftig miljoen hoger dan verwacht. Het rijk neemt negentig procent van
de kosten voor zijn rekening, Amsterdam tien, maakte de gemeente gisteren
bekend.
Het geeft het terrein tussen stadsdeel Noord en Broek in Waterland bijna de
status van 'gifmonument' voor de nalatige manier waarop men in het verleden met
(chemisch) afval omsprong.
''Jaarlijks moeten we kijken of het gif niet in de richting van de omringende
Belmermeer en Burkmeer gaat. Het nadeel van het besluit de verontreiniging van
de omgeving af te sluiten is dat je nooit kan zeggen dat het helemaal veilig is.
Dat moet tot in de eeuwigheid worden gecontroleerd,'' zegt Gerald Bocting,
projectleider Milieu van het saneringsproject.
De prijsstijging is deels het gevolg van de overspannen bouwmarkt van dit
moment. Aannemers zitten ruim in hun opdrachten en vragen daarom meer geld.
Bovendien vallen de materiaalkosten hoger uit. Op de vervuiler is niets te
verhalen, omdat in de jaren zestig nog geen wetgeving bestond die het dumpen van
chemisch afval in de polder verbood.
Rondom het gebied van een vierkante kilometer worden straks in een vijftig meter
brede strook grond driehonderd peilbuizen geplaatst om de samenstelling van het
diepere grondwater te controleren. Bocting: ''En er komt vier kilometer
geperforeerde buis rond het terrein om de stand van het ondiepe grondwater bij
te houden.''
Bovenop de polder komt in de zogenoemde ecovariant een 'deksel' van 1,8 miljoen
kuub grond, een laag van zand en klei met daarboven de leeflaag met
waterpartijen. ''Het grootste deel daarvan willen we vanaf een schip in het
Noordhollands Kanaal aanvoeren, door een vier kilometer lange buis. Niet per
vrachtwagen, om verdere overlast voor omwonenden te voorkomen. Het is één van de
redenen waarom de kosten hoog uitvallen.''
De helft van de grond komt van de Amsterdamse grondbank. ''Die verdeelt grond
die bij andere bouwprojecten vrijkomt. Als het goed gaat, kunnen we zo de helft
gratis krijgen.'' Naast zeezand uit de buurt van IJmuiden en rivierklei, moet
voor de isolatielaag speciale klei - bentoliet - worden ingekocht in Canada en
Griekenland. ''Voor de bovenste meter, de leeflaag, gebruiken we normale grond.
Daar kunnen zeg maar de konijntjes in graven.''
Mocht tijdens controles blijken dat toch chemicaliën uit de polder lekken, dan
zullen deze worden 'afgevangen' en als chemisch afval worden afgevoerd en
verwerkt. Het beheer van het 'chemisch monument' in de Volgermeerpolder komt in
handen van het Hoogheemraadschap.
Ondanks het vrijwel eeuwigdurende karakter van de operatie en het beheer, wegen
de kosten op tegen totale afgraving, zegt Bocting. ''Dan zou je met een nieuw
probleem zitten. Want waar moet je naartoe met al die vervuilde grond.''
Jammer is alleen dat de veroorzaker niet meer voor de kosten opdraait, vindt de
projectleider Volgermeerpolder. Daar zijn veel rechtszaken over gevoerd, zonder
succes. De milieuwet die de vervuiler aansprakelijk maakt, kwam er pas in 1987.
''Voor het schoonmaken van alles wat voor die tijd gedumpt is, draait de
overheid op.''
Volgende maand begint men met een proef in het vervuilde gebied, om de gekozen
saneringstechnieken te testen. De grote schoonmaakoperatie van de
Volgermeerpolder zelf zal enkele jaren in beslag nemen.

Bron: Het Parool
Auteur: RYPKE ZEILMAKER